برق هوشمند (Smart Grid) یا شبکه برق هوشمند، یک سیستم برق پیشرفته است که بر اساس تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات (ICT) و راهکارهای هوشمندسازی، از جمله اینترنت اشیاء (IoT)، هوش مصنوعی (AI) و سیستم‌های اتوماسیون ارتباطی (SCADA)، ایجاد می‌شود. این سیستم با هدف بهبود کیفیت سرویس‌دهی، کاهش هزینه‌ها، بهره‌ وری بهتر و متعادل در تولید، توزیع و مصرف برق توسط مصرف‌کنندگان و مدیریت بهینه انرژی را فراهم می‌کند.

برق هوشمند از ابزارها و فناوری‌های مختلفی مانند سنسورها، شمارش‌گرهای هوشمند، شبکه‌های انتقال داده، سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سیستم‌های مدیریت هوشمند استفاده می‌کند تا اطلاعات برق و داده‌ها را به‌طور لحظه‌ای و پویا جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل کند و بر اساس آن تصمیمات مناسبی را در خصوص تولید، توزیع و مصرف برق اتخاذ کند.

برق هوشمند امکاناتی مثل:

اندازه‌گیری هوشمند: سنسورها و شمارشگرهای هوشمند که بر روی تجهیزات مختلف نصب می‌شوند، به مصرف‌کنندگان و اپراتورهای برق اجازه می‌دهند که به صورت دقیق و لحظه‌ای مصرف برق، کیفیت انرژی و وضعیت شبکه را مانیتور کنند.

بیشتر بخوانید:

هوشمند سازی بیمارستان

هوشمند سازی شیشه خودرو

مدیریت هماهنگ انرژی: برق هوشمند اجازه می‌دهد تا تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف‌کنندگان در تفاهم و هماهنگی بیشتری در خصوص تقاضا و عرضه برق باشند تا بهره‌وری و انعطاف‌پذیری بیشتری را به دست آورند.

مدیریت عملکرد شبکه: با استفاده از سیستم‌های SCADA و GIS، برق هوشمند این امکان را فراهم می‌کند تا کنترل و مانیتور کردن شبکه برق را بهبود داده و در صورت حوادث یا خرابی‌ها به صورت سریع و عاملی واکنش نشان دهد.

انتقال داده و ارتباطات: از طریق شبکه‌های انتقال داده، برق هوشمند به تعامل بین تجهیزات و سیستم‌ها در سرتاسر شبکه برق کمک می‌کند. این اطلاعات نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌ها و بهبود کارایی سیستم برق دارند.

با این که برق هوشمند یک استاندارد صنعتی وجود ندارد، اما هدف اصلی آن بهبود کیفیت سرویس‌دهی، بهره‌وری انرژی و مدیریت بهینه برق است.